نمود ادبی «جوانی» و «پیری» در خمسه ی نظامی

جوانی و پیری از جمله مضامینی است که در سروده های اکثر شعرا جلوه و نمودی بارز دارد و هر کدام از سخنوران به نوعی (کم و بیش) از آن سخن به میان آورده اند. از میان این سخنوران، مضمون پیری و جوانی در شعر نظامی نمودی خاص دارد. معمولاً شخصیت ها و قهرمانان داستان او یا جوانند یا پیر؛ یا اینکه بزرگانی هستند که از دوران جوانی تا دوره ی پیری و مرگ، داستان هایشان نقل می شود. اوصاف جوانی و پیری در شعر نظامی بر پایه ی عناصر طبیعی است و هر کدام از این دو نسل(جوان و پیر) با توجه به شکل ظاهر و خصوصیات اخلاقی از همدیگر جدا می شوند. مضامین مختلف جوانی و پیری که در شعر شاعر گنجه بازگو می شود و توصیفات و ترکیبات بدیع و زیبایی که او از این مضامین در شعر خود می آورد، مواردی است که نگارنده را بر آن داشت که به پژوهش در این زمینه بپردازد. این رساله مشتمل بر سه فصل می باشد. فصل اول مربوط به مقدمه و تعاریف تحقیق است. فصل دوم که به کلیات تحقیق می پردازد از دو بخش تشکیل شده است: در بخش اول مختصر توضیحاتی از زندگی شاعر و سبک و سیاق شعر او ارائه می شود و در بخش دوم شواهدی از جوانی و پیری در شعر فارسی و مختصر توضیحاتی در این زمینه ـ البته در شعر شاعران صاحب سبک ـ ایراد می شود. فصل سوم که اساس کار رساله است مشتمل بر پنج بخش می باشد که عبارتند از: 1. جلوه های مختلف جوانـی و پیـری بر اساس آرایه های ادبی. 2. مضامین مختلف جوانی و پیری در شعر نظامی. 3. تقـابل جوانـی و پیری. 4. اوصـاف جوانی و پیری بر پایه ی عناصر طبیعی. 5. فضیلت جوانی بر پیری در سخن نظامی.